Prostate Cancer
ni moja ya magonjwa yanayowapata wanaume wengi kimya kimya, hasa kuanzia umri wa miaka 40 kwenda juu. Ni ugonjwa ambao unaweza kukua bila dalili kwa muda mrefu, lakini ukifika hatua ya mwisho huwa hatari sana.
Kwa sababu hii, DR MBILINYI – Men Health Care Specialist, analeta makala hii fupi, nzito na yenye uelewa kwa mwanaume wa kawaida ili akijue mapema kabla halijawa tatizo kubwa.
PROSTATE CANCER NI NINI?
Prostate cancer ni uvimbe wa saratani unaotokea kwenye tezi dume, tezi ndogo iliyo chini ya kibofu cha mkojo, kazi yake ni kuzalisha maji ya mbegu.
Wakati seli za tezi dume zinapozalishwa vibaya, bila mipaka, zinaunda uvimbe hatari (cancer) unaoweza kusambaa kwenye mifupa, figo, au sehemu nyingine za mwili.
KWA NINI SARATANI YA TEZI DUME INAONGEZEKA KWA WANAUME?
1. Umri Kuongezeka
Hatari huongezeka zaidi kwa wanaume wa miaka 45–50 kwenda juu.
2. Homoni Kushuka (Low Testosterone)
Homoni inaposhuka, mwili huanza kupoteza kinga dhidi ya ukuaji mbaya wa seli.
3. Lishe Isiyo Sahihi
Vyakula vyenye mafuta mengi, nyama nyekundu kila siku, na vyakula vya kukaanga huongeza hatari mara mbili.
4. Kizazi cha Leo Kuishi Maisha ya Kukaa Sana
Kukaa muda mrefu hushusha mzunguko wa damu kwenye nyonga na tezi dume.
5. Urithi (Family History)
Kama baba, kaka au babu aliwahi kuwa na saratani ya tezi dume, hatari inaongezeka kwa 50%.
6. Kemikali na Moshi
Vumbi, sigara, pombe nyingi na sumu mwilini huchochea seli kukua vibaya
DALILI ZA AWALI (EARLY SYMPTOMS)
Wanaume wengi huanza kuona mabadiliko haya:
Mkojo kutoka kwa shida
Kunyanyuka mara kwa mara usiku kukojoa
Mkojo kuwa na nguvu ndogo
Kuhisi kibofu hakijaisha baada ya kukojoa
Maumivu ya kiuno, mgongo wa chini na mapaja
Mkojo wenye damu au manukato ya ajabu
Maumivu wakati wa kumwaga
Tatizo ni kwamba awamu za mwanzo mara nyingi hazionyeshi dalili — ndiyo maana vipimo ni muhimu
DALILI ZA HATUA ZA MBELE (LATE STAGE)
Hapa ugonjwa unakuwa hatari:
Maumivu makali ya mifupa
Kupungua uzito ghafla
Kuchoka kupita kiasi
Miguu kuvimba
Kukosa nguvu za kiume kabisa
Maumivu kwenye mbavu na mgongo
Ukimwona mwanaume ana dalili hizi, ato…
Anaweza kuwa hatua za makali.
VIPIMO MUHIMU ANAVYOSHAURI DR MBILINYI
1. PSA Test (Prostate-Specific Antigen)
Hiki ni kipimo cha damu kinachoonyesha kama tezi dume ina uvimbe au uchochezi.
2. DRE (Digital Rectal Examination)
Daktari anagusa tezi dume ili kuhisi kama kuna uvimbe.
3. Ultrasound ya Prostate
Kuona ukubwa na muundo wa tezi dume.
4. Prostate MRI
Kwa uchunguzi wa kina zaidi.
5. Biopsy
Kuchukua sample ya tezi dume kuthibitisha kama seli ni za saratani.
Usisubiri mpaka dalili ziwe kali
Mapema ndio kinga ya maisha ya mwanaume.
NANI YUPO KWENYE HATARI ZAIDI?
✔ Wanaume wenye umri zaidi ya miaka 45
✔ Wanaume wenye uzito mkubwa (obesity)
✔ Wavutaji sigara
✔ Wanaotumia pombe kupita kiasi
✔ Wanaoishi maisha ya kukaa masaa mengi
✔ Wenye historia ya familia
✔ Wanaume wenye matatizo ya homoni kwa muda mrefu
JINSI YA KUJIKINGA NA PROSTATE CANCER | USHAURI WA DR MBILINYI
1. Kula Vyakula vya Kulinda Tezi Dume
Nyanya (lycopene)
Mbegu za maboga (pumpkin seeds)
Samaki wa omega-3
Spinach, broccoli, kale
Karoti
Kitunguu saumu (garlic)
Matunda ya chungwa
Chia seeds na flax seeds
Vyakula hivi hupunguza uchochezi (inflammation) na kulinda ukuaji wa seli.
2. Punguza Vyakula Hatari Sana kwa Prostate
Nyama nyekundu kila siku
Mafuta ya kukaangia
Pombe
Sigara
Sukari nyingi
Chips, pizza, sausage, mayai ya kisasa ya kila siku
3. Mazoezi Dakika 30 Kila Siku
Kutembea, kukimbia, Kegel exercises, na mazoezi ya tumbo hupunguza uvimbe na kuongeza testosterone.
4. Usikae Saa Nyingi Bila Kusimama
Simama kila baada ya dakika 45–60.
Kukaa muda mrefu ni adui wa tezi dume.
5. Punguza Stress
Stress nyingi hupunguza kinga ya mwili na homoni.
---
6. Fanya Vipimo Kila Mwaka Kuanzia Miaka 40
Hata kama huna dalili.
TIBA ZA ASILI NA VIRUTUBISHO VYA DR MBILINYI (MEN HEALTH CARE)
Programu za Men Health Care ya DR MBILINYI zinasaidia:
✔ Kupunguza uvimbe wa tezi dume
✔ Kuimarisha mkojo na nguvu ya kibofu
✔ Kupunguza maumivu ya nyonga na mgongo
✔ Kurejesha hamu ya tendo
✔ Kuongeza testosterone
✔ Kusafisha mwili na kupunguza inflammation
Virutubisho maalum vinapatikana kwa wanaume wenye:
Enlarged prostate
Chronic UTI
Low libido
Uchovu sugu
Kushuka kwa nguvu za kiume
Na huduma zinapatikana mikoa yote nchini.
DR MBILINYI Nasema hivi ;-
“Mwanaume anayejua afya ya tezi dume yake, anajilinda kabla ya hatari kutokea.”
Prostate cancer si ugonjwa wa kuogopa, ni ugonjwa wa kugundua mapema.
Ukinga mapema, unaishi maisha marefu, yenye nguvu,
Posted on: 2025-11-18 23:17:12
Request Medicine